CBSE Class 12 Sanskrit सामान्यः संस्कृतसाहित्यपरिचयः लेखकानां देश-काल-ग्रन्थाणाम्
(क) लेखकानां कवीनाञ्च देश-काल-ग्रन्थाणाम् नामोल्लेखं :
          1. निम्नलिखितानां लेखकानां कवीनाञ्च देश-काल-ग्रन्थाणाम् नामोल्लेखं कुरुत –
          
 
 
 
 
 
 
 
अभ्यासार्थम् :
1. निम्नलिखितानां कवीनां देशकाल कृतीनाञ्च नामानि लिखत – (1 x 10 = 10)
          I.
          
 
          उत्तर:
         
- 400 ई०पू०
- उदयन सुन्दरी कथा
- केरल, 100 ई०, भजगोविन्दम्
- काश्मीरः, बृहत्कथामंजरी
- काश्मीर, 1100 ई०-पूवर्द्धि,
- कथासरितसागर
          II.
          
 
          उत्तर:
         
- धारानगरी,
- 1890-1954 ई०, कथामुक्तावली
- उज्जयिनी, बेताल पञ्चविंशतिका
- 400 ई०पू०
- उज्जयिनी, अभिज्ञानशाकुन्तलम्
- 2000 ई० पू०-800 ई० पू०, ऋग्वेदः
          III.
          
 
 
          उत्तर:
         
- 1100 ई०, श्री भाष्यम्
- मगध (स्थाण्वीश्वर), प्रियदर्शिका
- 700 ई०
- उत्कल, साहित्यदर्पणम्
- पाटलिपुत्र, चाणक्यनीतिः
- 200 ई० पू०
          IV.
          
 
          उत्तर:
         
- 2000 ई०पू०-800 ई०पू०
- गान्धार, अष्टाध्यायी
- 800 ई० पू०
- उज्जयिनी, अभिज्ञानशाकुन्तलम्
- बंगाल, गीतगोविन्दम्
- 1076-1127 ई०, विक्रमांकदेवचरितम्
          V.
          
 
          उत्तर:
         
- प्रयाग
- 550-600 ई०, किरातार्जुनीयम्
- बंगदेश गीतगोविन्दम्
- शतकत्रयम्
- धारा नगरी, 1005 ई०
- 1150 ई०, राजतरंगिणी
          VI.
          
 
          उत्तर:
         
- 2000 ई०पू०-800 ई०पू०, सामवेदः
- वलभीनगरी, रावणवधम्
- सातवीं शताब्दी
- बंगदेशः, गीतगोविन्दम्
- सुस्सल, सोमपालविलासम्
- 1700 ई०
          VII.
          
 
          उत्तर:
         
- शांकरभाष्यम्
- पुष्पपुरी
- 610 ई०, वासवदत्ता
- मगध, कादम्बरी
- महिलारोप्य, 200 ई० पू०
- 900 ई० बृहत्कथा श्लोक संग्रहः
          VIII.
          
 
          उत्तर:
         
- उत्तरप्रदेशः, कथामुक्तावली
- 1600 ई०
- राष्ट्रकूट, नलचम्पू
- 1100 ई०
- 200-300 ई०, मृच्छकटिकम्
- काशी, मुद्राराक्षसम्
          IX.
          
 
          उत्तर:
         
- 1100 ई० पूर्वार्द्ध, कथासरित्सागरः
- काश्मीर, जीवनधर चम्पू
- 1858-1900 ई०
- गुजरात, उदयनसुन्दरीकथा
- भारत चम्पू
- अयोध्या अथवा उज्जयिनी, 600 ई०
          X.
          
 
          उत्तर:
         
- मगध (स्थाण्वीश्वर), रत्नावली
- 150 ई०
- पद्मपुर (विदर्भ)
- श्रीलंका, कुंदमाला
- 300-100 ई० पू०, नाट्यशास्त्रम्
- 1600 ई०, सिद्धान्त कौमुदी
          2. मञ्जूषायाः सहायतया निम्नलिखितानां रचयितृणाम् देशकालकृतीणाम् च नामानि लिखत – (1 x 10 = 10)
          
          I.
          
 
          मञ्जूषा – त्रिविष्टप्, पाटलिपुत्रः, 500 ई.पू., पुराणाः, अथर्ववेदः, निरुक्तः, उज्जयिनी, 800 ई.पू., रघुवंशम्, 100 ई.पू.
          
          उत्तर:
          
          (i) पाटलिपुत्रः, पुराणाः
          
          (ii) 500 ई० पू०
          
          (iii) त्रिविष्टप्, अथर्ववेदः
          
          (iv) 800 ई०पू० निरुक्तः
          
          (v) उज्जयिनी, रघुवंशम्
          
          (vi) 100 ई० पू०
         
          II.
          
 
          मञ्जूषा – 600 ई., 550-600 ई., वल्लभी नगरी, भारतमंजरी, काश्मीर, रावणवधम्, शिशुपाल वधम्, 1104-1154 ई., भीनमाल, किरातार्जुनीयम्
          
          उत्तर:
          
          (i) 550-600 ई० किरातार्जुनीयम्
          
          (ii) वलभी नगरी, रावणवधम्
          
          (iii) 600 ई०
          
          (iv) भीनमाल, शिशुपालवधम्
          
          (v) 1104-1154 ई०
          
          (vi) काश्मीर, भारतमंजरी
         
          III.
          
 
          मञ्जूषा – काश्मीर, नवसाहसांकचरितम्, गीतगोविन्दं, खोनमुष, 600 ई., बंगाल, 1700 ई., गंगालहरी, शतकत्रय, 600 ई.।
          
          उत्तर:”
          
          (i) खोनमुष,
          
          (ii) काश्मीर
          
          (iii) नवसाहसांक चरितम्
          
          (iv) बंगाल, 600 ई०, गीतगोविन्दं
          
          (v) 600 ई०, शतकत्रय
          
          (vi) 1700 ई०, गंगालहरी
         
          IV.
          
 
          मञ्जूषा – 100 ई., चाणक्यनीतिः, पुष्पपुरी, 400 ई., केरल, आर्यासप्तशती, पाटलिपुत्र, काव्यादर्शम्, 610 ई., वासवदत्ता।
          
          उत्तर:
          
          (i) केरल
          
          (ii) 100 ई०
          
          (iii) आर्यासप्तशती
          
          (iv) पाटलिपुत्र, 400 ई०, चाणक्यनीतिः
          
          (v) पुष्पपुरी, काव्यादर्शम्
          
          (vi) 610 ई०, वासवदत्ता
         
          V.
          
 
 
          मञ्जूषा – जयपुर, 1100 ई., हर्षचरितम्, कथामुक्तावली, महिलारोप्य, 600-648 ई., शिवराजविजयः, उत्तर प्रदेश, पञ्चतन्त्रम्, 1000 ई.।
          
          उत्तर:
          
          (i) 600-648 ई०, हर्षचरितम्
          
          (ii) जयपुर, शिवराजविजयः
          
          (iii) 1100 ई०
          
          (iv) उत्तर प्रदेश, कथामुक्तावली
          
          (v) महिलारोप्य पञ्चतन्त्रम्
          
          (vi) 1000 ई०
         
          VI.
          
 
          मञ्जूषा – दक्षिण भारतम्, 1000 ई. पूर्वार्द्ध, मृच्छकटिकम्, बृहत्कथा, कथासरित्सागर, स्वप्नवासदत्तम्, 200-300 ई., प्रतिष्ठान नगर, काश्मीर. 1037 ई.।
          
          उत्तर:
          
          (i) प्रतिष्ठान नगर, बृहत्कथा
          
          (ii) 1037 ई०
          
          (iii) काश्मीर कथासरित्सागर
          
          (iv) 1000 ई० पूर्वार्द्ध
          
          (v) दक्षिण भारतम्, स्वप्नवासदत्तम्
          
          (vi) 200-300 ई०, मृच्छकटिकम्
         
          VII.
          
 
          मञ्जूषा – मुद्राराक्षसम्, 1200 ई., 600 ई., काशी, 500 ई., रत्नावली, महावीर चरितम्, पद्मपुर (विदर्भ), कुन्दमाला, बंगाल
          
          उत्तर:
          
          (i) 1200 ई०
          
          (ii) काशी, मुद्राराक्षसम्
          
          (iii) 600 ई०, रत्नावली
          
          (iv) पद्मपुर (विदर्भ), महावीर चरितम्
          
          (v) 500 ई०, कुन्दमाला
          
          (vi) बंगाल
         
          VIII.
          
 
          मञ्जूषा – उत्कल, 300 ई.पू., लीलावती, श्रीभाष्यम्, प्रद्युम्नाभ्युदयः, 300 ई.पू., 1100 ई., साहित्यदर्पणम्, दक्षिण भारतम्, केरल
          
          उत्तर:
          
          (i) 300 ई० पू०
          
          (ii) लीलावती
          
          (iii) 300 ई० पू०
          
          (iv) उत्कल, साहित्यदर्पणम्
          
          (v) दक्षिणभारतम्, 1100 ई०, श्रीभाष्यम्
          
          (vi) केरल, प्रद्युम्नाभ्युदयः
         
NCERT Solutions for Class 12 Sanskrit
 
 
 
 
